windows 11 ne demek?

Windows 11 (kod adı: Sun Valley),¹²³ Microsoft tarafından geliştirilen Windows NT tabanlı Microsoft Windows ailesinin çıkan son sürümüdür. 5 Ekim 2021 tarihinde piyasaya sürülmüştür. Windows 11 sistem gereksinimlerini karşılayan Windows 10 cihazları için ücretsiz bir yükseltme olarak sunulmuştur.

Geliştirme

Duyurulmadan önceki süreç

Windows 10'un piyasaya sürülmesinden sonra bazı Microsoft çalışanları, bunun "Windows'un son sürümü" olacağını belirtmişti.⁴⁵ İşletim sistemi, zaman içinde piyasaya sürülecek yeni yapılar ve güncellemeler ile bir hizmet olarak kabul edildi. Ancak, Microsoft tarafından Windows'un "geniş kapsamlı gençleşmesine" atıfta bulunan bir iş listesinin yayınlanmasından sonra, Windows'un yeni bir sürümünün veya yeniden tasarımının olacağı iddiaları ortaya çıktı.⁶ Bildirilenlere göre kod adı "Sun Valley" olan tasarım, sistemin kullanıcı ara yüzünü çağdaşlaştıracak şekilde ayarlandı.⁷

Ekim 2019'da Microsoft, Windows 10'un o sırada çıkacak Surface Neo gibi çift dokunmatik ekranlı cihazlar için özel olarak tasarlanan bir sürümü olan Windows 10X'i duyurdu. Farklı ekran konfigürasyonları ve kullanım senaryoları için değiştirilmiş bir kullanıcı arayüzü ve Windows 10'un "canlı kutucukları" olmadan ortalanmış bir görev çubuğu ve güncellenmiş Başlat menüsü gibi değişiklikler içeriyordu. Microsoft, Windows 10X cihazlarını 2020'nin sonuna kadar piyasaya sürmeyi planladığını belirtmişti.⁸

Mayıs 2020'de, COVID-19 salgınının ortasında, Microsoft Windows ve Office ürün sorumlusu Panos Pana, dönemin getirdiği şartlar gereği müşterilere esnek bir Windows deneyimi sunulması gerektiğini ve bu nedenle Windows 10X'in ilk başta yalnızca tek ekranlı cihazlarda piyasaya sürüleceğini ve Microsoft'un "çift ekranlı cihazları piyasaya sürmek için OEM ortaklarıyla birlikte doğru anı aramaya devam edeceğini" duyurdu.⁹

18 Mayıs 2021'de Windows Servis ve Teslimat Başkanı John Cable, Windows 10X'in iptal edildiğini ve Microsoft'un "10X teknolojisinin Windows'un diğer bölümlerine ve şirketteki ürünlere entegrasyonunu hızlandıracağını" belirtti.¹⁰

Windows 11'in önizleme sürümü olduğu iddia edilen sürümü 15 Haziran 2021'de çevrimiçi olarak sızdırıldı. Sızdırılan bu sürüm, yeniden tasarlanmış bir kullanıma hazır deneyimi (OOBE) ve Windows 11 markasının yanı sıra iptal edilen Windows 10X'e benzeyen bir ara yüz içermektedir.¹¹

Duyurulması

Microsoft Build 2021 geliştirici konferansında CEO Satya Nadella, açılış konuşması sırasında yeni nesil Windows 'dan bahsetti. Ayrıca resmi bir duyurunun çok yakında geleceğini de söyledi.¹² Nadella'nın açılış konuşmasından sadece bir hafta sonra Microsoft, 24 Haziran 2021 saat 11.00'de (ET) özel bir Windows etkinliği için davetler göndermeye başladı.¹³ Etkinlik, diğer Microsoft etkinliklerinden farklı olarak saat 11.00'de başlayacaktır. Ayrıca Microsoft, 10 Haziran'da YouTube'a 11 dakikalık bir Windows başlangıç ​​seslerini içeren bir video yükledi. Birçok kişi hem Microsoft olayının hem de Windows başlangıç ​​ses videosunun işletim sisteminin Windows 11 olarak adlandırılmasına atıfta bulunduğunu düşündü.¹⁴¹⁵ 21 Haziran'da Microsoft, Azure Hizmetinin GitHub'daki destek sayfasında Windows 11 ismini resmi olarak doğruladı.¹⁶¹⁷

24 Haziran 2021'de Microsoft, Windows 11'i resmi olarak duyurdu.¹⁸¹⁹²⁰ Nadella'ya göre, Windows 11 "işletim sisteminin yeniden tasavvur edilmesidir".²¹ Microsoft Store güncellemeleri, yeni Windows Uygulama SDK'sı ("Project Reunion" kod adlı), yeni Fluent Design yönergeleri ve daha fazlası gibi geliştiriciler için daha fazla ayrıntı, aynı gün içinde geliştirici odaklı başka bir etkinlikte tartışıldı.²²²³

Piyasaya sürülmesi

24 Haziran medya etkinliğinde Microsoft, Windows 11'in kesin bir tarih verilmeksizin "Holiday 2021"de piyasaya sürüleceğini de duyurdu.²⁴²⁵ 31 Ağustos'ta ise çıkış tarihinin 5 Ekim olduğunu açıkladılar. 4-5 Ekim gecesi de sessiz sedasız ISO dosyaları yayınlandı.²⁶²⁷

Özellikleri

2015'ten bu yana ilk büyük Windows sürümü olan Windows 11, Microsoft'un yeni Akıcı Tasarım yönergelerini takip etmek için kullanıcı arabirimini yenileyerek selefinin üzerine inşa edilmiştir. Kullanım kolaylığı ve esnekliğe²⁸ odaklanılan yeni tasarım, yeni üretkenlik ve sosyal özellikler ile güvenlik ve erişilebilirlik güncellemeleriyle birlikte gelmekte ve Windows 10'un bazı eksikliklerini gidermekte.²⁹³⁰

Uygulamalar ve diğer içerikler için birleşik bir vitrin görevi gören Microsoft Store da Windows 11'de yeniden tasarlanmış halde yer almakta. Microsoft artık geliştiricilerin standart Evrensel Windows Platformu uygulamalarının yanı sıra Microsoft Store'da Win32, Progressive web uygulamaları ve diğer paketleme teknolojilerinin dağıtılmasına izin vermekte.³¹ Windows 11, kullanıcıların cihazlarına belirli Android uygulamalarını Amazon Appstore aracılığıyla Microsoft Store içinde yüklemelerine izin verecek. Bu özellik için bir Microsoft hesabı, bir Amazon hesabı ve Windows Amazon Appstore istemcisi için tek seferlik bir yükleme gerekir.^32333435

İşbirliği platformu olan Microsoft Teams, Windows 11 kullanıcı arayüzüne entegre edilmiştir ve görev çubuğundan erişilebilir. Skype ise varsayılan olarak işletim sisteminde yer almamaktadır.³⁶³⁷³⁸

Microsoft, daha küçük güncelleme boyutları, "herhangi bir tarayıcıda" daha hızlı web taraması, uyku modundan daha hızlı uyanma süresi ve daha hızlı Windows Hello kimlik doğrulaması gibi performans iyileştirmelerini de sisteme ekledi.³⁹⁴⁰

Güncellenmiş Xbox uygulaması da, Windows 11 ile birlikte gelir.⁴¹⁴² Xbox Series X ve Series S tarafından sunulan Otomatik HD Ready ve DirectStorage teknolojileri, Windows 11'e entegre edilecek; ikincisi, DirectX12 Ultimate'ı destekleyen bir grafik kartı ve en az 1 terabayt boyutunda bir NVMe katı hal sürücüsü gerektirir.⁴³⁴⁴

Kullanıcı arayüzü

İşletim sistemi genelinde yeniden tasarlanmış bir arayüz mevcuttur; yarı saydamlık, gölgeler, yeni bir renk paleti ve yuvarlak geometri, kullanıcı arayüzünde yaygındır.⁴⁵ Görev çubuğu düğmeleri varsayılan olarak ortaya hizalanmıştır,⁴⁶ ve yeni "Araçlar" düğmesi, Microsoft News tarafından desteklenen bir haber beslemesini görüntüler (Windows 10'un sonraki sürümlerinde sunulan "haberler ve ilgi alanları" panelini genişletir).⁴⁷⁴⁸

Başlat menüsü, Windows 8 ve 10 tarafından kullanılan "canlı döşemeler" yerine "sabitlenmiş" uygulamalardan oluşan bir ızgara ve en son uygulamalar ile belgelerin bir listesiyle değiştirilerek önemli ölçüde yeniden tasarlandı.⁴⁹⁵⁰

Windows 10'da tanıtılan bir özellik olan Görev Görünümü, yenilenmiş bir tasarıma sahiptir ve her sanal masaüstüne ayrı duvar kağıtları vermeyi destekler. Pencere yakalama işlevi, iki ek özellikle geliştirilmiştir; "Snap layouts", kullanıcının birden fazla pencereyi bir ekrana döşemek için kullanmak istediği önceden belirlenmiş bir düzeni seçmesine olanak tanır. Pencerelerin döşenmiş düzeni simge durumuna küçültülebilir ve görev çubuğundan bir "yakalama grubu" olarak geri yüklenebilir.⁵¹

Windows 11, yeni bir yazı tipi olan Segoe UI Variable'ı varsayılan olarak kullanır. Yazı tipi, eski Segoe kullanıcı arayüzünün hesaba katmadığı modern yüksek DPI ekranlarla daha iyi ölçeklenecek şekilde tasarlanmıştır.⁵² Sistemdeki diğer değişiklikler, yeni sistem simgeleri, animasyonlar, sesler ve araçları içerir.⁵³⁵⁴ Arayüzün ve başlat menüsünün çoğu, iptal edilen Windows 10X'teki tasarımla hemen hemen aynıdır.⁵⁵ Dosya Gezgini ve Windows Ayarları uygulamaları için yeni bir tasarım da yapıldı.⁵⁶⁵⁷

Sistem güvenliği

Minimum sistem gereksinimlerinin bir parçası olarak, Windows 11 yalnızca Güvenilir Platform Modülü 2.0 güvenlik yardımcı işlemcisine sahip cihazlarda çalışır.⁵⁸ Microsoft'a göre, TPM 2.0 yardımcı işlemcisi, bellenim ve donanım saldırılarına karşı koruma için "kritik bir yapı taşıdır." Ek olarak, Microsoft artık Windows 11'e sahip cihazların sanallaştırma tabanlı güvenlik (VBS), hiper yönetici korumalı kod bütünlüğü (HVCI) ve Güvenli Önyükleme'nin yerleşik ve varsayılan olarak etkinleştirilmesini zorunlu kılıyor.⁵⁹ İşletim sistemi ayrıca, sıfır gün istismarlarına karşı koruma için desteklenen Intel ve AMD işlemciler için donanım tarafından uygulanan yığın korumasına sahiptir.

Windows 11, önceki Windows sürümü olan Windows 10 gibi, Windows Hello aracılığıyla çok faktörlü kimlik doğrulamayı ve biyometrik kimlik doğrulamayı da desteklemektedir.⁶⁰

Sürüm geçmişi

Sistem gereksinimleri

Windows 11, yalnızca 64-bit işlemcileri (x86-64 veya ARM64) destekler. 32-bit (IA-32) işlemci desteği bulunmamaktadır. Eski tip BIOS (legacy BIOS) artık desteklenmemektedir. Güvenli Önyükleme ve TPM 2.0 güvenlik yardımcı işlemcisine sahip bir UEFI sistemi artık gereklidir.^61626364 Pek çok anakartın TPM desteğine sahip olmaması, uyumlu bir TPM modülünün anakarta fiziksel olarak takılmasını gerektirmesi veya varsayılan olarak devre dışı bırakılmış olan CPU bellenimi veya donanım seviyesinde yerleşik bir TPM'ye sahip olması nedeniyle, özellikle TPM gereksinimi karışıklığa neden olmuştur. Etkinleştirmek için bilgisayarın UEFI'sindeki ayarların değiştirilmesini gerektirir.⁶⁵⁶⁶ Minimum RAM ve depolama gereksinimleri de artırıldı. Windows 11 artık en az 4 GB RAM ve 64 GB depolama alanı gerektiriyor. S modu yalnızca Windows 11'in Home sürümü için desteklenecek.⁶⁷

<table> <caption>Windows 11 sistem gereksinimleri tablosu<a href="#fn1" class="footnote-ref" id="fnref1" role="doc-noteref">¹</a></caption> <thead> <tr class="header"> <th><p>Donanım</p></th> <th><p>Minimum</p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><p>İşlemci</p></td> <td><p>1 Gigahertz (GHz) veya daha hızlısı, uyumlu bir 64-bit işlemcide 2 veya daha fazla çekirdek</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>RAM</p></td> <td><p>4 GB</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Depolama</p></td> <td><p>64 GB veya daha fazla depolama</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Depolama yazılımı</p></td> <td><p><a href="Unified_Extensible_Firmware_Interface" title="wikilink">UEFI</a>, <a href="Unified_Extensible_Firmware_Interface#Secure_Boot" title="wikilink">Secure Boot</a></p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>TPM</p></td> <td><p><a href="Trusted_Platform_Module" title="wikilink">Trusted Platform Module</a> (TPM) sürüm 2.0</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>Ekran kartı</p></td> <td><p><a href="DirectX#DirectX_12" title="wikilink">DirectX 12</a> ve <a href="Windows_Display_Driver_Model#WDDM_2.0" title="wikilink">WDDM 2.0</a> sürücüsü uyumlu</p></td> </tr> <tr class="odd"> <td><p>Ekran</p></td> <td><p>Çapraz olarak 9 inçten büyük yüksek çözünürlüklü (720p) ekran, renk kanalı başına 8 bit</p></td> </tr> <tr class="even"> <td><p>İnternet bağlantısı ve Microsoft Hesabı</p></td> <td><p>Windows 11, ilk kullanımda cihaz kurulumunu tamamlamak için internet bağlantısı ve bir Microsoft hesabı gerektirir. Bir cihazı Windows 11 Home S modu’ndan değiştirmek de internet bağlantısı gerektirir.</p> <p>Tüm Windows 11 sürümlerinde, güncellemeleri gerçekleştirmek ve bazı özellikleri indirmek ve bunlardan yararlanmak için internet erişimi gerekir.  Bazı özellikler için bir Microsoft hesabı gereklidir.</p></td> </tr> </tbody> </table> <section class="footnotes footnotes-end-of-document" role="doc-endnotes"> <hr /> <ol> <li id="fn1" role="doc-endnote"></li> </ol> </section>

Windows 11 sistem gereksinimleri tablosu⁶⁸

Eleştiriler

Windows 11, sistem gereksinimlerinin büyük artışından ötürü eleştirildi. Microsoft, yeni Windows 11'in sadece Secure Boot ve TPM 2.0 destekli UEFI 64 bit ürün yazılımına sahip cihazlarda çalışacağını belirtiyor. Şirket yalnıza Intel tarafında Coffee Lake ailesi CPU'lar ve üstünü destekleyen bir Windows 11 uyumlu işlemciler listesi yayınladı. Ayrıca AMD tarafında da sadece Ryzen 2000 serisi ve üstünü içeren bir AMD uyumlu işlemciler listesi de yayınladı. Bazı eski işlemciler Windows 11'i rahat bir şekilde çalıştırabilecek kapasiteye sahip olsalar da, Microsoft sırf eski oldukları için çoğu işlemciye destek vermemiştir.

Bu eleştirilerin ardından Microsoft yaptığı bir açıklama da Intel 7. nesil ve AMD Ryzen 1. nesil işlemcileri de Windows 11 için test edeceğini açıklamıştır.⁶⁹ Ama AMD Ryzen 1. Nesil ve Intel 7.Nesil Kaby Lake işlemcileri test ettikten sonra sadece Intel'in 7. Nesil bazı işlemcilerine destek verdi. AMD'nin destek listesinde herhangi bir değişiklik yapılmadı.⁷⁰⁷¹

Kaynakça

Orijinal kaynak: windows 11. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩

18. Microsoft | erişimtarihi = 25 Haziran 2021 | dil = en-us | çalışma = Windows | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210602161515/https://www.microsoft.com/en-us/windows/event | arşivtarihi = 2 Haziran 2021}} ↩

19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩

24. Microsoft | erişimtarihi = 30 Haziran 2021 | dil = en-us | çalışma = Windows | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210624150817/https://www.microsoft.com/en-us/windows/windows-11 | arşivtarihi = 24 Haziran 2021}} ↩

25. ↩
26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩
37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩
51. ↩
52. ↩
53. ↩
54. ↩
55. ↩
56. ↩
57. ↩
58. ↩
59. ↩
60. ↩
61. ↩
62. ↩
63. ↩
64. ↩
65. ↩
66. ↩
67. ↩
68. ↩
69. ↩
70. ↩
71. ↩

Kategoriler